Sunday, February 26, 2012

Ήρθε πάλι...

...το καρναβάλι.

Το καρναβάλι, αυτή η γιορτή για την οποία έχουν ακουστεί τόσα πολλά, από λέξεις που δηλώνουν την εκπλήρωση μιας μεγάλης προσμονής καθώς και την περιοδικότητα του φαινομένου ("πάλι", "ναι") μέχρι και επιφωνήματα έκπληξης και θαυμασμού ("ολέ!").

Αλλά νομίζω ότι ο χαρακτηρισμός που ταιριάζει στο καρναβάλι είναι ένας: τρελό.

Ήρθε πάλι το καρναβάλι,  λοιπόν. Αυτή  η γιορτή μεθυσιού και διασκέδασης (σ.σ.: εδώ το διασκέδαση χρησιμοποιείται με την αυστηρή έννοιά του, που προέρχεται από το ρήμα διασκεδάνυμι, το οποίο σημαίνει διασκορπίζω), αυτή η παρέλαση παράταιρων και υπερβολικών στοιχείων, γεμάτη ποικίλα χρώματα και ήχους.

Ήρθε το καρναβάλι και πολλοί συρρέουν σε συγκεκριμένες πόλεις όπως η Πάτρα και η Ξάνθη, προκειμένου να διασκεδάσουν. Πολλοί άνθρωποι, άνθρωποι διαφορετικοί μεταξύ τους, με μόνα τους κοινά στοιχεία τις μάσκες και τη διάθεση για εφήμερη διασκέδαση. Τις μάσκες που τους ομογενοποιούν και κρύβουν τα πρόσωπά τους, αυτές τις μάσκες που τους βοηθάνε να απελευθερωθούν. Να απελευθερωθούν στεφόμενη προς μια κτηνώδη κατεύθυνση, σπάζοντας την καταπίεση που βιώνουν όλο τον υπόλοιπο χρόνο, σπάζοντας τους φόβους τους και τους ηθικούς και όχι μόνο περιορισμούς της συντηρητικής μας κοινωνίας.

Κάποιος που  έχει ζήσει το καρναβάλι σε μια από τις κατ'εξοχήν "καρναβαλικές" πόλεις, θα καταλάβει τί εννοώ: Έντονα, φανταχτερά και αταίριαστα μαζί τους χρώματα "ντύνουν" την πόλη και γκροτέσκα αγάλματα τοποθετούνται σε κάθε γωνιά της. Μεγάφωνα στήνονται παντού επιβάλλοντας στους "πειθήνιους καρναβαλιστές" να διασκεδάσουν με την "ξεσηκωτική" μουσική τους, ενώ διάφορα δρώμενα εισάγουν βίαια συνεχώς τους κατοίκους το χαρμόσυνο κλίμα που πρέπει να υπάρξει.

Το τριήμερο του καρναβαλιού σηματοδοτεί την λήξη των Απόκρεων, δηλαδή της αποχής από το κρέας, της στέρησης.

Στα πλαίσια αυτά οι επίδοξοι "καρναβαλιστές", οι διαφορετικοί άνθρωποι με την κτηνώδη διάθεση που λέγαμε πριν συρρέουν στα "καρναβαλικά κέντρα". Φτάνουν σε αυτά και βάζουν τις μάσκες τους. Βάζουν τις μάσκες τους και για λίγο χάνουν την ταυτότητά τους, ξεχνούν τα προβλήματά τους, προσπαθούν να διαφύγουν απεγνωσμένα από την καθημερινότητά τους. Επιδίδονται σε δραστηριότητες όπως άφθονη αλκοολοποσία και ξέφρενο χορό, γλεντούν σαν να μην υπάρχει αύριο, προσπαθώντας υποσυνείδητα να δώσουν ένα τέλος στις δικές τους "Απόκριες". Μα μάταια.

Αλλά το καρναβάλι δεν ήταν πάντοτε έτσι. Δεν ήταν πάντοτε μια γιορτή με σκοπό την ξεγνοιασιά και την εκτόνωση, την διαφυγή από τα προβλήματα της καθημερινότητας με μόνο στόχο το οικονομικό ξεζούμισμα των επισκεπτών Πάτρας και Ξάνθης.

Το καρναβάλι παλιότερα είχε ως βασικό συστατικό την πολιτική σάτιρα. Είχε βαθύ πολιτικό περιεχόμενο. Όμως εκφυλίστηκε με τα χρόνια, ένας εκφυλισμός παρεμφερής και ταυτόχρονος με τον εκφυλισμό της πραγματικής ζωής. Αυτό το πολιτικό στοιχείο ξεριζώθηκε βίαια, όπως και από τις ζωές μας.  Έτσι το καρναβάλι, αποστειρωμένο πια από οποιοδήποτε πολιτικό στοιχείο μετράπηκε σε μια εκτονωτική έκρηξη χαράς, σε μία αναγκαστική επιβολή θετικού κλίματος στις πόλεις. Σε μία σημαία των δημάρχων των "καρναβαλικών πόλεων", σε μία ευκαιρία προβολής και ψευδή ένδειξη του ότι "όλα βαίνουν καλώς". Μία ολιγοήμερη προσπάθεια πραγμάτωσης της φράσης "δε βαριέσαι, γάμα το".
Γιατί οι επίδοξοι κερδοσκόποι και εκμεταλλευτές δεν θέλουν να σκεφτόμαστε, δεν θέλουν να προβληματιζόμαστε, θέλουν να ξεχνάμε το τώρα και το σήμερα, να αγνοούμε όσο γίνεται τα προβλήματά μας. Να μην ασχολούμαστε και να τους αφήνουμε ήσυχους να συνεχίζουν την, καταστροφική για εμάς, δουλειά τους. Είτε στο καρναβάλι, είτε σε οποιονδήποτε τομέα της ζωής.


Το ευτυχές και δυστυχές συνάμα είναι ότι στην Πάτρα φέτος ήρθαν για το καρναβάλι λιγότεροι από κάθε άλλη χρονιά τα τελευταία χρόνια. To απόλυτα ευτυχές είναι ότι σε αυτό υπήρξαν ψήγματα πρωτόλειων πολιτικών στοιχείων.

Αλλά ας ελπίσουμε ότι αυτά θα αυξηθούν, ότι ο προβληματισμός και η ανησυχία θα ξαναμπεί έντονα στις ζωές μας.


Ας ελπίσουμε ότι, σε λίγα χρόνια, θα έρθει και η κάθαρση της Καθαράς Δευτέρας.



"Θα ΄ρθει κι  η αληθινή χαρά,
αυτό που λέει το παραμύθι θα γίνει αλήθεια μια φορά,
πως απ'τα σίδερα και τον πόνο θα 'ρθει  μια μέρα η λευτεριά"

2 comments: