Monday, July 20, 2015

Is there any alternative?

Η πραγματικότητα όπως μας την παρουσιάζει η κυβέρνηση Τσίπρα
(αγνοώντας πλήρως το αριστερό μέρος της φωτογραφίας)
Η "απότομη στροφή"  της πολιτικής της κυβέρνησης και του λόγου διάφορων κυβερνητικών αλλά και κομματικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που πλέον σπεύδουν να δικαιολογήσουν το μνημόνιο, σε συνδυασμό με τις επιθέσεις σε στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που αρνούνται να το κάνουν έχει σοκάρει μεγάλο μέρος του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ καθώς και την πλειοψηφία των ψηφοφόρων του.

Παρόλα αυτά, οι βάσεις της μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ (ή πιο ορθά της κυβέρνησης) σε κόμμα το οποίο υποστηρίζει μνημονιακή πολιτική  είχαν μπει ήδη εδώ και χρόνια ή μήνες πριν και είχαν πολλές φορές προοικονομηθεί από προβεβλημένα στελέχη της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ ή της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ (ή πιο ορθά της συγκυβέρνησης Τσίπρα - Καμμένου), με πρώτο - πρώτο τον πρόεδρό του, ο οποίος συνήθως σηματοδοτούσε την έναρξη κάποιου τέτοιου βήματος με κάποια δήλωσή, συνέντευξη ή "επίσκεψή" του.

Θα μπορούσε κανείς να διαχωρίσει τα θεμέλια της μετάλλαξης, σε τρία βασικά, τα οποία διαπλέκονται και αλληλοεπηρρεάζονται:

1) Η απώλεια της ταξικής αναφοράς και της ταξικής "αντίληψης" (που οδήγησε και στην εγκατάλειψη των "μονομερών ενεργειών του προγράμματος της ΔΕΘ") όπως η εγκατάλειψη και η αντικατάσταση της με την "εθνική αφήγηση" (η Ελλάδα εναντίον της Γερμανίας) μπορούσε να δικαιολογήσει την "εθνική ενότητα" και άρα κινήσεις όπως την πρόταση του Παυλόπουλου για Πρόεδρο της Δημοκρατίας (που αργότερα απείλησε να ρίξει την κυβέρνηση) το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών μετά το δημοψήφισμα (που οδήγησε σε περαιτέρω "υποχωρήσεις" ως προς τα ζητούμενα στη διαπραγμάτευση).

2) Η μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε αρχηγοκεντρικό κόμμα (που είχε ξεκινήσει από το ιδρυτικό συνέδριό του που ο Τσίπρας "λατρεύτηκε" με χειροκροτήματα και επευφημίες) με την ανάδειξη του Τσίπρα ως "αδιαμφισβήτητου ηγέτη του κόμματος και του ελληνικού λαού" δημιούργησε ένα ισχυρό ρεύμα εκτός και εντός κόμματος υποστήριξης του προέδρου/πρωθυπουργού σε όλες του τις κινήσεις που ακόμη και σήμερα καλά κρατεί (παρά τις απώλειες που έχει υποστεί).Αυτή η μετατροπή  είχε ως αποτέλεσμα αφενός την αδιαφορία σε διάφορες διολισθήσεις αφού ο "Τσίπρας είναι ο Τσίπρας" μέχρι και την ισχυρή θεώρηση ότι "αφού εφαρμόζει ο Τσίπρας μνημόνιο, θα είναι καλό μνημόνιο".
Είχε ως αποτέλεσμα επίσης το να υπάρχει ακόμη και σήμερα η δυνατότητα, ακόμη και η Κ.Ε. του κόμματος να αγνοείται ακόμη μπροστά σε σημαντικές αποφάσεις, μετατρέποντάς τις σε αποφάσεις του ίδιου.

3)Η  συνεχής αναφορά από διάφορα στελέχη "στο ρεαλισμό". Που δεν σημαίνει τίποτα άλλο από την "απόσυρση της εμπιστοσύνης στην εργατική τάξη και στους αγώνες της"  και  ως εκ τούτου την υποταγή σε μία λογική "αστικής κυβερνησιμότητας", δηλαδή "διαχείρισης της υπάρχουσας κατάστασης".

Με το να κινείται στα υπάρχοντα κυβερνητικά και θεσμικά πλαίσια, έχοντας προφανώς αυταπάτες για τις δυνατότητες που αυτά παρέχουν (πχ. δυνατότητα κερδοφόρας διαπραγμάτευσης με την Ευρωζώνη που θα επέτρεπε την εφαρμογή ενός φιλολαϊκού προγράμματος στην Ελλάδα) η κυβέρνηση ακολούθησε μια σειρά από υποχωρήσεις με τελικό στάδιο την αποδοχή και την εφαρμογή μνημονίου, το οποίο δικαιολογήθηκε με μια έκφραση που είχε πρωτοεισάγει η Margaret Thatcher: "Δεν υπάρχει εναλλακτική - There is no alternative".

Και πράγματι, δεδομένων των επιλογών της κυβέρνησης, δεν υπήχε: σε έναν αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων με την τρόικα (υποστηριζόμενη από σύνολο των Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ) να θέλει να επιβάλλει λιτότητα στην Ελλάδα, η μόνη ελπίδα για μια "εναλλατική πορεία" θα ήταν η στήριξη στον κόσμο της εργασίας της Ελλάδας (αλλά και διεθνώς) και στη δύναμή του που οδήγησε τα τελευταία πέντε χρόνια στην πτώση των τελευταίων δυο - τριών κυβερνήσεων.

Η κυβέρνηση επέλεξε να πετάξει αυτό το τεράστιο όπλο που είχε στα χέρια της στα σκουπίδια, χωρίς καν να το χρησιμοποιήσει, αρχίζοντας από την σαφή παραίτηση από ενέργειες ταξικής μονομέρειας (π.χ.  παραίτηση από την αύξηση του κατώτερου μισθού στα 751 ευρώ ήδη από την εκλογή της) και φτάνοντας στο σημείο να αγνοήσει την στήριξη που υποδήλωνε το 61,3%  που πήρε το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα στις 5 Ιούλη. Μια στήριξη που θα απολάμβανε η ίδια σε περίπτωση που δεν εφάρμοζε νέα μνημόνια.

Με την νέα τροπή των πραγμάτων, πολλοί σπεύδουν να χαρακτηρίσουν την ψήφιση των μνημονίων από μια κυβέρνηση που έχει εντυπωθεί στα μάτια του κόσμου ως "κυβέρνηση της αριστεράς" ως το πιο καταστροφικό γεγονός.

Στην πραγματικότητα, αν και σε υλικό επίπεδο έχουν δίκιο, μιας και τα ανακοινωθέντα μέτρα είναι αβάσταχτα, το πιο καταστροφικό γεγονός που σχετίζεται με την εφαρμογή των μνημονίων δεν είναι η εφαρμογή τους αυτή καθαυτή. Ούτως ή άλλως, η εφαρμογή ενός μνημονιακού προγράμματος ήταν λίγο ως πολύ δεδομένη και σε περίπτωση ύπαρξης κάποιας άλλης κυβέρνησης.

Το πιο καταστροφικό γεγονός δεν είναι άλλο από αυτήν ακριβώς την προαναφερθείσα μετάλλαξη της κυβέρνησης και τουλάχιστον ενός κομματιού του ΣΥΡΙΖΑ. Το πιο καταστροφικό γεγονός δεν είναι άλλο από την προσχώρηση μιας "κυβέρνησης της αριστεράς" στο δόγμα "There is no alternative".

Με την προσχώρηση αυτή, ουσιαστικά η κυβέρνηση ανακοινώνει δημόσια στον κόσμο που την ψήφισε ότι δεν υπάρχει εναλλακτικός δρόμος άσκησης πολιτικής πέρα από την εφαρμογή μνημονίων: έτσι ακυρώνει τον ίδιο της τον εαυτό. Ακυρώνει την "εναλλακτική πολιτική πρόταση" που είχε προβάλλει προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ και ακυρώνει, στα μάτια της κοινωνίας, γενικώς την ύπαρξη  "αριστερής πολιτικής" σε κυβερνητικό επίπεδο.

Ουσιαστικά, η κυβέρνηση και διάφορα κομματικά στελέχη, με το να διατρανώνουν ότι "δεν είχαμε εναλλακτική" υποδηλώνουν ότι οποιαδήποτε δύναμη και να βρίσκεται στην κυβέρνηση στην Ελλάδα, όποια κατεύθυνση και αν έχει, είναι αναγκασμένη να εφαρμόζει μνημόνια. Αυτό σε πρώτο επίπεδο, ουσιαστικά ακυρώνει τις διαφορές μεταξύ δεξιάς και αριστεράς, κάνοντας δυνατή τη συνταύτιση και της αριστεράς με την εφαρμογή μνημονιακών πολιτικών.

Σε δεύτερο επίπεδο, μπορεί να οδηγήσει στην εμπέδωση του "There is no alternative" στα μάτια της κοινωνίας, γεγονός το οποίο είναι και το πιο επικίνδυνο απ' όλα.
Γιατί, ακόμη και αν δεχθούμε ότι οποιαδήποτε κυβέρνηση και να είχαμε θα εφάρμοζε μνημόνια, το πιο επικίνδυνο απ' όλα θα ήταν να δεχθούμε ότι αυτά τα μνημόνια εφαρμόζονται γιατί δεν υπάρχει καλύτερος δρόμος. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σημάνει την απώλεια του κινήτρου για αγώνα και αντίσταση στο νέο μνημόνιο, μιας και το νέο μνημόνιο είναι "ό,τι καλύτερο μπορεί να γίνει".

Βέβαια, το πιθανότερο είναι ότι η έντονη φτωχοποίηση που θα προκαλέσει η εφαρμογή των πρώτων μέτρων, θα πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις στους "από κάτω".
Και ο κόσμος που αντιδρά στο τέλος θα αναζητήσει κάποια πολιτική έκφραση (όπως συνέβη και με το κίνημα των πλατειών του 2011).

Δυστυχώς, το μόνο κοινοβουλευτικό και (άρα μαζικό) κόμμα που δεν έχει ταυτιστεί με την εφαρμογή μνημονίων και εμφανίζει μια ψεύτικη αλλά σταθερή εναντίωση στα μνημόνια δεν είναι άλλο από τη Χρυσή Αυγή.
(Θα μπορούσε κανείς να προσθέσει και το ΚΚΕ, μόνο που το ΚΚΕ τα τελευταία πέντε χρόνια έχει επιλέξει μία φοβική στάση απέναντι στα αυθόρμητα κινήματα όπως και να μην δίνει άμεσες πολιτικές απαντήσεις στα ερωτήματα που μπαίνουν βίαια από τον κόσμο, παραπέμποντας τα πάντα στο μακρινό μέλλον των ώριμων σοσιαλιστικών συνθηκών.
 Συν, ότι το ΚΚΕ θεωρείται, στα μάτια του κόσμου, αριστερό κόμμα και σε περίπτωση εφαρμογής "αριστερού μνημονίου", η αριστερά στην Ελλάδα (και διεθνώς) θα έχει πληγωθεί ανεπανόρθωτα).

Σε αυτές τις συνθήκες, η απάντηση στο ερώτημα "υπάρχει εναλλακτική;" είναι επιτακτική. Ποιά είναι λοιπόν η απάντηση στο εν λόγω ερώτημα;

Πολλοί σύντροφοι και συντρόφισσες του ΣΥΡΙΖΑ, σοκαρισμένοι από την μετάλλαξη της κυβέρνησης και μέρους του κόμματους, σπεύδουν να πουν ότι χρειάζεται να "αναθεωρήσουμε τα πάντα". Ότι για το γεγονός ότι φτάσαμε ως εδώ φταίνει διάφορες βεβαιότητες που είχαμε, όπως "η διαπραγμάτευση στα πλαίσια της Ευρωζώνης" ή το ότι "η μετάβαση στη δραχμή δεν ήταν επιλογή".

Πράγματι, κάποιες βεβαιότητες ήταν καταστροφικές.
Αυτό όμως δεν πρέπει να οδηγήσει στην αναθεώρηση των πάντων. Αλλά στην αναθεώρηση των επιλογών που οδήγησαν την κυβέρνηση στην μετάλλαξή της, καθώς και τα θεμέλια τα οποία οδήγησαν σε αυτή την μετάλλαξη, τα κύρια εκ των οποίων περιγράφηκαν παραπάνω.

Επίσης, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι στον πυρήνα του, το εγχείρημα ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε ποτέ να εκφραστεί κυβερνητικά: το πρόγραμμα της ΔΕΘ, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, η πολιτική απόφαση του συνεδρίου αγνοήθηκαν και δεν βγήκαν ποτέ "στο φως της κυβερνητικής πρακτικής": οι κρατικοποιήσεις τραπεζών και επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας, η φορολογία του πλούτου, η αναδιανομή μέσω αυξήσεων, η διάθεση ρήξης που θα απαιτήσει τη στήριξη από τον κόσμο που στήριξε τον ΣΥΡΙΖΑ και ψήφισε "ΟΧΙ", στήριξη που απαιτεί την "μονομερή ταξική οπτική" για να κερδηθεί (δεν γίνεται και να μη ζητάς άδειες από το κανάλι του Μπόμπολα και να και έχεις τον κόσμο μαζί σου) παραμένουν επίκαιρες.

Τα αντίστροφα βήματα από αυτά που ακολούθησε η κυβέρνηση, δηλ. η μη - διαπραγμάτευση με την ΕΕ, η διασφάλιση της πραγματικής δημοκρατίας σε ένα κόμμα, ο ταξικός προσανατολισμός σε βάρος της "εθνικής συνεννόησης" παραμένουν έγκυρα βήματα.

Για να έχουν όμως όλα αυτά τα βήματα νόημα για το σύνολο της αριστεράς, για να μπορέσουν να ξαναποτελέσουν τον πυρήνα της πολιτικής έκφρασης στο μέλλον ή εναλλακτική προοπτική ενάντια στην προοπτική των μνημονίων στο σήμερα, πρέπει η αριστερά να μην "καεί" ως "ακόμη μια μνημονιακή δύναμη" (είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει ο διαχωρισμός ΣΥΡΙΖΑ - υπόλοιπη αριστερά), πρέπει το "There is no alternative" να μην εμπεδωθεί στην κοινωνία.

Για αυτό, πρώτα και κυρίαρχα, πρέπει να γίνει κατανοητό στον κόσμο, ότι η πολιτική που ασκείται αυτή τη στιγμή, δεν είναι αριστερή πολιτική. Ότι δεν είναι ένα αριστερό κόμμα που έφτασε μέχρι εκεί, ούτε το πρόγραμμα του, αλλά η παράβαση του προγράμματος αυτού καθώς και της έννοιας "αριστερό κόμμα" από ένα μέρος του κόμματος αυτού.

Και αυτό, πρώτα και κύρια πρέπει να φροντίσει το αντιμνημονιακό και πλειοψηφικό κομμάτι του κόμματος ΣΥΡΙΖΑ να το κάνει δημόσια σαφές με κάθε τρόπο: κοινοβουλευτικά, σε επίπεδο κινήματος κ.α.