Wednesday, December 25, 2013

H πραγματική ιστορία της επανάστασης του '17




Ο Λένιν μοιράζει ψωμιά κατά τη διάρκεια
συλλογικής κουζίνας τον Ιανουάριο του '17.
Το καθεστώς του Τσάρου τρεκλίζει για τα καλά.
Η Ρώσικη επανάσταση του '17, ή αλλιώς "Οκτωβριανή Επανάσταση", είναι σημείο αναφοράς για όλη την αριστερά. Οποιοσδήποτε θεωρεί εαυτόν αριστερό μιλάει για αυτή, συζητάει με συντρόφους και συναγωνιστές για το τί ακριβώς έγινε κ.λ.π. Είναι γνωστό ότι υπάρχουν πολλές απόψεις, διαφορετικές προσεγγίσεις, τόσο για τα αίτια της επανάστασης, όσο και για την εξέλιξη και την κατάληξή της. Πολλές φορές η Οκτωβριανή Έπανάσταση γίνεται το επίκεντρο καυτών debate.  Το παρόν άρθρο προσπαθεί να απαλύψει την κρυμμένη αλήθεια για την Ρώσικη Επανάσταση, φωτίζοντας τις μέχρι πρότεινος άγνωστες πτυχές της ιστορίας.

H πιο αποφασιστική στιγμή για την έναρξη της επανάστασης τοποθετείται ιστορικά το 1903, στο  2ο συνέδριο του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Ήταν τότε που το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, συζήτησε θέματα καθοριστικά για την έκβαση της ταξικής πάλης στη Ρωσία, όπως το ενδεχόμενο συγκρότησης νεολαίας αυτόνομης από το κόμμα. Παρόλα αυτά το συγκεκριμένο θέμα έκλεισε βιαστικά, με μια πρόχειρη απόφαση η οποία παρέπεμπε την ευθύνη στους νεολαίους του κόμματος.

Το ζήτημα στο οποίο επικεντρώθηκε τελικά η συζήτηση ήταν ο εκλογικός κανονισμός σύμφωνα με τον οποίο θα εκλεγόταν η Κεντρική Επιτροπή του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Το συγκεκριμένο ζήτημα αποτέλεσε μία κυρίαρχη διαφωνία στο σώμα των συνέδρων. Η διαφωνία αυτή επεκτάθηκε και σε άλλα ζητήματα όπως το ποσοστό της ποσόστωσης που θα λάμβαναν οι γυναίκες για την εκλογή τους στην Κ.Ε, ή η δυνατότητα να μπορεί να έχει λόγο στην εκλογή της Κ.Ε οποιοδήποτε μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος προλάβαινε να έρθει στο συνέδριο πριν "κλείσει η κάλπη", μιας και μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος δεν θεωρούταν κάποιος που συμμετείχε σε αγώνες ή πλήρωνε τη συνδρομή του στο κόμμα, αλλά κάποιος ο οποίος απλώς υπήρχε στο χώρο του συνεδρίου.

Οι συγκεκριμένες διαφωνίες προκάλεσαν μεγάλη και έντονη συζήτηση, με εκπρόσωπους σωματείων και  αγρότες να τοποθετούνται υπέρ και κατά των προτάσεων, αναγνωρίζοντας πως πρόκειται περί σοβαρών πολιτικών και όχι απλά οργανωτικών ζητημάτων. Στην ιστορία μένει το σύνθημα του Λένιν κατά την τοποθέτησή του στο συνέδριο που συμπύκνωνε την κατεθυνση στην οποία κατά τη γνώμη του έπρεπε να βαδίσει η εργατική τάξη της Ρωσίας.
"Ποσόστωση στις γυναίκες - Μέτρο 1/2 - Χάρτα Δικαιωμάτων!", είχε φωνάξει τότε προκαλώντας ενθουσιώδη χειροκροτήματα στο σώμα των συνέδρων.

Οι διαφορές τελικά ήταν αγεφύρωτες με αποτέλεσμα την δημιουργία 2 μεγάλων φραξιών, των Μπολσεβίκων και των Μενσεβίκων.

Δεκετέσσερα χρόνια μετά, τον Φλεβάρη του '17, το προλεταριάτο της Ρωσίας, εξέρθηκε ενάντια στον Τσάρο, πλήρως ακαθοδήγητα και αυτόνομα από τους Μπολσεβίκους. Ο Λένιν, αφού υποστήριξε πολιτικά την επανάσταση με δηλώσεις του στην Iskra,  έγραψε την περίφημη μπροσούρα του με τίτλο "Θέσεις του Απρίλη - Η Χάρτα Δικαιωμάτων". Εκεί περιέγραψε λεπτομερώς ποιά θα ήταν τα αιτήματα τα οποία θα έπρεπε από εδώ και μπρος να έχει η εργατική τάξη, τονίζοντας βέβαια πως οι Μπολσεβίκοι δεν θα μπορούσαν να παίξουν οργανωτικό ρόλο στον αγώνα της, μιας και έτσι θα την "καπέλωναν".

Τον Οκτώβρη του '17, οι προλετάριοι, έχοντας απευθύνει στην κυβέρνηση Κερένσκι την Χάρτα δικαιωμάτων της εργατικής τάξης και της αγροτιάς,  βγήκαν στο δρόμο να την υποστηρίξουν.

Σύντομα πραγματοποιήθηκε εισβολή στα Χειμερινά Ανάκτορα. Στην εισβολή αυτή συμμετείχαν χαρακτηριστικά προλετάριοι, αγρότες και στρατιώτες άνω των 32 ετών, μιας και την ίδια μέρα η ήδη συγκροτημένη αυτόνομη νεολαία των Μπολσεβίκων, πραγματοποίησε αυτονοργανωμένο party λίγα μέτρα πιο πέρα, προωθόντας το νεολαιίστικο  πολιτιστικό αντιπαράδειγμα της εποχής της.

Χαρακτηριστική ήταν η απάντηση "δεν έχω γνώμη" που έδωσε ο γενικός γραμματέας της νεολαίας στην ερώτηση για το "ποιά η γνώμη του για την Οκτωβριανή Επανάσταση", κάνοντας έτσι σαφές πως η νεολαία πρέπει  να ασχολείται με τα εξειδικευμένα πρόβλήματα της γενιάς της εποχής της, και όχι με γενικά κεντρικά πολιτικά ερωτήματα.

Το νεοσύσταστο εργατικό καθεστώς αντιμετωπίστηκε ως "απειλή" από τις ξένες δυνάμεις και έτσι γρήγορα βρέθηκε αντιμέτωπο με στρατούς από όλο τον κόσμο σε κάθε γωνιά της Ρωσίας.

Ο Λένιν και το επιτελείο του όμως, κράτησαν και εκεί εξαιρετική στάση, φροντίζοντας να διαπραγματευτεί την ειρήνη με κάθε έναν ανεξαιρέτως από τους στρατούς αυτούς, όπως και τις δανειακές συμβάσεις που είχε υπογράψει η Ρωσία με τις χώρες από τις οποίες προερχόντουσαν. Το γεγονός ότι οι Μπολσεβίκοι φρόντισαν να μην διαγράψουν ολόκληρο το χρέος της Ρωσίας κρίθηκε ως θεμελιώδης κίνηση (παρά τα ψεύδη που διαδίδονται περί ολικής διαγραφής από αστικό και αριστερίστικο τύπο) για την επιτυχημένη έκβαση της επανάστασης.

Τα επόμενα χρόνια της επανάστασης στη Ρωσία, κύλησαν ήρεμα, με πλήθος συλλογικών κουζίνων και ανταλλακτικών παζαριών σε κάθε γειτονιά, την ίδια στιγμή που οι εργοστασιάρχες ανενόχλητοι συνέχιζαν να έχουν τον πλήρη έλεγχο των εργοστασίων. Η δυαδική εξουσία ήταν γεγονός.

Ο  λόγος του εκφυλισμού και τελικά της πτώσης (ή ανατροπής, κατά πολλούς) του σοβιετικού καθεστώτος παραμένει μέχρι και σήμερα ένα μεγάλο μυστήριο και  διαφέρει ανάλογα με τον ιστορικό και την προσέγγιση.

 Όλοι ανεξαιρέτως οι ιστορικοί συμφωνούν όμως, πως είχε να κάνει με το γεγονός ότι οι Μπολσεβίκοι απέτυχαν να προσφέρουν ένα ισχυρό αντιπαράδειγμα στην εργατική τάξη και να απευθυνθούν πετυχημένα σε όλο το πλήθος των πολλαπλών της ταυτοτήτων, κάνοντας την πολιτική "υπόθεση των λίγων", πράγμα που έδωσε εύφορο έδαφος στην επικράτηση του σταλινικού μοντέλου.


Saturday, December 7, 2013

Σκέψεις για τους Δεκέμβρηδες που πέρασαν (και αυτούς που θα ΄ρθουν)



6/12/2013: 15 διμοιρίες "ακίνδυνων" Μ.Α.Τ προστατεύουν την ελληνική κοινωνία

 από 100  "επικίνδυνους" μαθητές.


2008. Δεκέμβρης. Κουδούνι. Ένα 16χρονο αγόρι τρέχει χαρούμενο έξω από το σχολείο, στο δρόμο. Δεν ξέρει τι θα ακολουθήσει.
Λίγες ώρες μετά, βρίσκεται νεκρός, στο δρόμο, από σφαίρα μπάτσου.

Πέντε χρόνια μετά. Δεκέμβρης. Κουδούνι. Ένα κορίτσι τρέχει χαρούμενο έξω από το σχολείο, βγαίνει στο δρόμο. Δεν έχει ιδέα τι θα ακολουθήσει.
Λίγες ώρες μετά, βρίσκεται νεκρή, στο σπίτι της, από τις αναθυμιάσεις μαγκαλιού που είχαν ανάψει με την μητέρα της για να ζεσταθούν, επειδή δεν είχαν να πληρώσουν θέρμανση.

Τόσα χρόνια, τα 16χρονα αγόρια και τα 13χρονα κορίτσια βγαίνουν από το σχολείο, χωρίς να ξέρουν τι θα ακολουθήσει. Τόσα χρόνια καταλήγουν δολοφονημένα από διάφορες κυβερνήσεις και το γεγονός αυτό παρουσιάζεται με φράσεις ταιριαστές στην επικαιρότητα της κάθε περιόδου: άλλοτε "σφαίρα που εξοστρακίστηκε" άλλοτε "θάνατος από αναθυμιάσεις λόγω άγνοιας και έλλειψης παιδείας".

Δεν έχουν σημασία οι λέξεις. Τότε ήταν σφαίρα, σήμερα είναι μαγκάλι. Αύριο θα είναι ανεργία, έλλειψη σπιτιού, έλλειψη περίθαλψης, πείνα.

Δεν έχουν σημασία οι δικαιολογίες. Τότε ήταν "μα τί γύρευε στα Εξάρχεια;", σήμερα είναι "μα είναι δυνατόν να μη γνωρίζουν ότι το μαγκάλι είναι επικίνδυνο;", αύριο θα είναι "δεν έπρεπε να πάρει δάνειο", "χρώσταγε", "δεν έχουμε λεφτά για δημόσια νοσοκομεία".

Δεν έχουν σημασία οι  χυδαίοι τρόποι διαστρέβλωσης των γεγονότων μέσω ωραιοποιημένων φράσεων που αποδίδουν τις ευθύνες αλλού, εκτός από τον πραγματικό ένοχο. Σημασία έχουν τα γεγονότα τα ίδια:
τόσα χρόνια τα αγόρια και τα κορίτσια δεν ξέρουν τι θα ακολουθήσει και τόσα χρόνια οι κυβερνήσεις τα δολοφονούν.

Τόσα χρόνια η κοινωνία η ίδια δεν ξέρει τι θα ακολουθήσει και τόσα χρόνια οι κυβερνήσεις απαντούν με δολοφονίες. Και εμείς πρέπει να τους σταματήσουμε.




Monday, December 2, 2013

Τι είναι και τί δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ



(Το παρόν κείμενο γράφεται μετά από το διάβασμα μιας πολύ ενδιαφέρουσας μπροσούρας που ασκεί κριτική στο ΣΥΡΙΖΑ και με αφορμή την ολοκλήρωση ενός έτους από την πρώτη συνδιάσκεψή του)

Τί δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ:

1. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι επαναστατικό κόμμα. Το γιατί είναι προφανές.
2. Ο ΣΥΡΙΖΑ επίσης δεν είναι σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, ούτε με τη σύγχρονη, ούτε με την παλαιότερη έννοια της σοσιαλδημοκρατίας (ούτως ή άλλως οι αναχρονισμοί δεν έχουν νόημα στην πολιτική). Αλλιώς πως μπορεί να εξηγηθεί η ισχυρή  παρουσία του σε διάφορων μορφών κινήματα με πρακτικές όπως απεργίες, καταλήψεις ή ζητήματα  όπως η οργανωτική δομή του, η διακήρυξή του, η ανακήρυξή του ως νούμερο ένα εχθρό από το αστικό μπλοκ εξουσίας από τις εκλογές του 2012 και έπειτα;
3.Τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν κοινή ιδεολογική βάση και άρα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να αποτελέσει κόμμα με την αυστηρή έννοια του όρου (δηλ. με καθοδήγηση κλπ.)
3. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα δεν έχει κοινή δημόσια πολιτική έκφραση (δυστυχώς), παρά το κοινό πλαίσιο συμφωνίας του.  Αυτό το αποδεικνύουν καθημερινά στελέχη του τα οποία εκφράζουν προσωπικές απόψεις. μην ξεκαθαρίζοντας ότι δεν αποτελούν απόψεις συμφωνημένες στα πλαίσια του ΣΥΡΙΖΑ.
4. Λόγω της μη ιδεολογικής κοινής βάσης των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούν εκ των πραγμάτων να έχουν βαθιά επεξεργασία και ανάλυση. Και αυτό τρόπον τεινά, "εξαναγκάζει" σε πλουραλισμό απόψεων εντός του ΣΥΡΙΖΑ (ένας πλουραλισμός όμως ο οποίος πρέπει να συγκροτείται και δημόσια αλλά και ειλικρινώς)  μιας και τέτοιες θέσεις δεν μπορεί παρά να είναι ανεπαρκείς στις δύσκολες μάχες που πρόκειται να δοθούν.

Τί είναι ο ΣΥΡΙΖΑ:

1.Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια κοινή προσπάθεια για την ενότητα της αριστεράς. Είναι ένας συνασπισμός  αριστερών κομμάτων και οργανώσεων που προέρχονται από εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους ιδεολογικά ρεύματα, που άρχισε στην βάση της της ενότητας της αριστεράς ως αναγκαία προϋπόθεση για την νικηφόρα έκβαση των μαχών του εργατικού κινήματος.
2. Ως εκ τούτου, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι (και παραμένει) μια πολιτική συμμαχία.
3. Στο πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ γίνεται διάλογος και αναπτύσσονται διαφωνίες για πλήθος ζητημάτων ακριβώς επειδή υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για την τακτική και ακριβώς επειδή τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν κοινή ιδεολογική αφετηρία.
4. Ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές κατάφερε να αποτελέσει την πολιτική έκφραση των κινημάτων που εκφράστηκαν τα τρία χρόνια που είχαν προηγηθεί και αυτό ισχύει μέχρι και σήμερα. Μπορεί να γίνει πολύ εύκολα εμφανές από το γεγονός ότι αποτελεί τον στόχο των ΜΜΕ και της κυβέρνησης (βλ. ξεκίνημα της απεργίας των εκπαιδευτικών με τα πρώτα δημοσιεύματα του Βήματος και των Νέων να είναι κατηγορίες στο  ΣΥΡΙΖΑ για "υποκίνηση της απεργίας"). Μπορεί να γίνει εμφανές από συζητήσεις με τους εργαζόμενους που δίνουν αυτή τη στιγμή αγώνες σε χώρους όπως τα Πανεπιστήμια ή τα νοσοκομεία.
5. Ένας από τους κυρίαρχους λόγους που συνέβη αυτό είναι η έκφραση δύο θέσεων: α) ενότητα της αριστεράς β) κυβέρνηση της αριστεράς. Οι θέσεις αυτές ουσιαστικά εξέφρασαν την ελπίδα και την άμεση προοπτική ενός μεγάλου κομματιού των από κάτω στο τώρα, στο σήμερα. 

Για να το προσεγγίσουμε και πιο λογοτεχνικά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ούτε η αρχή ούτε το τέλος. Είναι η μέση. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένας ακροβάτης, αναβάτης ενός ποδηλάτου με μια ρόδα το οποίο ισορροπεί πάνω σε ένα σκοινί. Τις δυο άκρες αυτού του σκοινιού τραβάνε από την μία ο "ρεαλισμός" και η "συμβιβαστικότητα" και από την άλλη η "ανυπακοή" και η "απειθαρχία". Είναι προφανές ότι αυτός που θα τραβήξει δυνατότερα θα στρέψει το ποδήλατο προς το μέρος του. Αν τραβήξουν και οι δύο το ίδιο δυνατά, το σκοινί θα σπάσει. Το τί θα συμβεί τότε είναι άγνωστο.

Η πεζή πραγματικότητα σήμερα είναι ότι η αριστερά έχει χάσει τις τεράστιες οργανωτικές δομές και την επιρροή σε κάθε επίπεδο ζωής της κοινωνίας που κάποτε είχε. Είναι μεγάλο πρόβλημα ότι παρά τους αγώνες που δίνονται η αριστερά αποτυγχάνει να έχει σημαντική αύξηση στις γραμμές της. Ο κόσμος αν και τελικά αναζητάει και να προσπαθεί να στραφεί την αριστερά όπως φάνηκε με την εμπλουτισμό των μπλοκ των οργανώσεων της αριστεράς στην πορεία του Πολυτεχνείου, απ' ότι φαίνεται, δεν πείθεται αρκετά από αυτή. Τη σήμερον ημέρα που ο κόσμος ψάχνει σοβαρές απαντήσεις για τα καθημερινά του προβλήματα,απαντήσεις που πρέπει να έχουν μια σαφή ριζοσπαστική, ανατρεπτική, και σίγουρα ασυμβίβαστη πολιτική, η συντριπτική πλειοψηφία της αριστεράς είναι ανεπαρκής. Και το πιο "επαρκές" κομμάτι της σε αυτή την κατεύθυνση μέχρι σήμερα, απ' ότι φαίνεται, ακούει στο όνομα "ΣΥΡΙΖΑ".

Τελειώνοντας, να υπενθυμίσω μια φράση του Λένιν: ένα κόμμα χρειάζεται αταλάντευτη στρατηγική και ευλίγιστη τακτική. Τελικά ίσως το μεγάλο πρόβλημα της αριστεράς σήμερα είναι ότι χωρίζεται σε δυο μεγάλα κομμάτια: αυτό που έχει στρατηγική χωρίς να έχει τακτική και αυτό που έχει τακτική δίχως να έχει στρατηγική.

Δυστυχώς ή ευτυχώς τα παραπάνω προβλήματα δεν λύνονται ούτε με άρθρα κριτικής στο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε, πολύ περισσότερο, με άρθρα υπεράσπισής του. Λύνονται με την απάντηση στο εξής δύσκολο και σοβαρό ερώτημα:
"Τί να κάνουμε;"

Θα άλλαζα λοιπόν τον τίτλο της μπροσούρας "Τα αδιέξοδα του ΣΥΡΙΖΑ και οι κίνδυνοι για το εργατικό κίνημα" σε "Τα αδιέξοδα του ΣΥΡΙΖΑ, η ανεπάρκεια της αριστεράς και οι κίνδυνοι για το εργατικό κίνημα". Οι ιδεολογικές εργασίες που υπενθυμίζουν τα μεγάλα προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ, τον κίνδυνο που μπορεί να προκαλέσει η υποχώρησή του στο σήμερα ή αν και όταν βρεθεί σε κυβερνητική θέση είναι χρήσιμες και πολλές από αυτές έχουν και δίκιο. Το πρόβλημα είναι ότι πολλές φορές φτάνουν σε σημείο να ξεχνάνε την πραγματική κατάσταση: ότι αυτή τη στιγμή οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε κατάσταση εξαθλίωσης. Ότι την κατάσταση αυτή θα εντείνει η σημερινή ακροδεξιά κυβέρνηση  με τρομοκρατία, καταστολή και περαιτέρω λιτότητα με τη σύμπραξη του κραταιού ακόμη νεοναζιστικού κόμματος (και των λοιπών νεοναζιστικών μορφωμάτων). Ότι, δηλαδή, ο κίνδυνος είναι άμεσος και βρίσκεται παντού αυτή τη στιγμή που μιλάμε.